Luisteren naar bewoners met het woonwensenonderzoek
Om bewoners steeds vroeger in het proces te betrekken, maakt HEEMwonen gebruik van een woonwensenonderzoek. “Hiermee krijgen we inzicht in de wensen, behoeften en zorgen van de bewoners rondom een project zoals nieuwbouw, sloop of renovatie”, vertelt Geert. “We doen dit niet alleen via een digitale vragenlijst, maar we gaan ook de buurt in. Zo kunnen we bewoners helpen met het invullen van de vragenlijst. Maar wat nog veel waardevoller is: we komen in gesprek met de bewoners. Het helpt ons enorm om al vroeg te begrijpen wat er leeft in een buurt. Participatie gaat verder dan alleen de vastgoedopgave. In kwetsbare buurten draait het ook om het versterken van de veerkracht van bewoners. Het doel is niet om problemen van de ene naar de andere plek te verplaatsen, maar om samen duurzame oplossingen te vinden.”
De balans tussen kennis en ervaring
Wijkvernieuwing vraagt om de kennis van professionals, maar net zo belangrijk zijn de waardevolle inzichten en ervaringen van bewoners. Geert gelooft niet in het betrekken van bewoners als de plannen al vastliggen. “Als we wachten totdat alles al is beslist, kan dat leiden tot weerstand of het missen van belangrijke inzichten van bewoners. Het is belangrijk om bewoners vanaf het begin serieus te betrekken,” zegt Geert. “Als wij alleen vanuit HEEMwonen het plan invullen, dan creëren we geen duurzame buurt. Het doel is om bewoners steeds eerder te betrekken bij onze fysieke opgaven. We willen dat zij actief meedenken over plannen en ideeën. Naarmate de betrokkenheid groeit, nemen bewoners meer eigenaarschap voor zowel de uitvoering van het project als voor hun leefomgeving. Dit draagt bij aan een duurzame, sterke en betrokken wijk. We realiseren ons dat dit niet altijd (al) mogelijk is. Wel werken we hier bewust naartoe. Het is vooral belangrijk dat we hierin helder en transparant zijn richting bewoners over wat zij kunnen verwachten en wat (nog) niet mogelijk is. Soms gaat het om meedenken aan het begin van het proces en soms wordt er ook gevraagd om mee te denken over een stukje van een project. Het is vooral belangrijk om duidelijk te zijn wat ons doel is, wat we van bewoners verwachten en wat we met hun input gaan doen. Dit vraagt intern bij HEEMwonen natuurlijk ook om de nodige veranderingen, het is een andere manier van werken en dat heeft tijd nodig.”
De kracht van communicatie
Duidelijke communicatie is essentieel voor het succes van participatie. “Waar bewoners zich bijvoorbeeld zorgen over maken, is dat ze vaak niet weten waar ze aan toe zijn. Door duidelijke communicatie kunnen we deze zorgen en angsten al deels wegnemen. Op het moment dat we met elkaar in gesprek gaan, blijkt er veel draagvlak te zijn. Daarnaast blijven we zoeken naar nieuwe manieren om bewoners te bereiken, bijvoorbeeld via video’s. In een video kunnen we de vragenlijsten toelichten, waardoor bewoners meteen een duidelijker beeld krijgen. Uiteraard kunnen we op deze manier ook delen welke resultaten er uit de vragenlijsten naar voren kwamen en welke acties we hier aan gaan koppelen. Dit maakt het proces transparanter en het zorgt ervoor dat bewoners zich gehoord voelen. Het is belangrijk om eerlijk te zijn, ook als we fouten maken. Het is een kwestie van vooral doen, proberen en ervan leren.”
Inclusieve wijkvernieuwing
“Het is ons streven dat participatie inclusief is, zodat iedereen zich gehoord voelt. Het bereiken van bewoners verschilt per buurt. In sommige buurten is er onvoldoende vertrouwen of spelen er frustraties, wat de communicatie bemoeilijkt. Een inclusieve wijk betekent dat ook de inwoners die moeilijk bereikbaar zijn, gehoord worden. Hoewel we nu vrij inhoudelijk de buurt in gaan om informatie op te halen, werkt het ook heel goed om iets informeels te organiseren, zoals een opruimdag of een barbecue. Door een dergelijke activiteit te organiseren en vanuit HEEMwonen aanwezig te zijn, kom je vanzelf in gesprek met bewoners.”
Woonbelevingsonderzoek
Naast het woonwensenonderzoek dat zich vooral op de vastgoedopgave richt, is HEEMwonen momenteel ook bezig met de opzet van het woonbelevingsonderzoek. Dit onderzoek is een stuk breder en richt zich op alle bewoners. “Op deze manier kunnen we niet alleen inspelen op de actuele behoeftes, maar ook vooruitkijken naar toekomstige ontwikkelingen”. licht Geert toe. “We bereiken hiermee ook de bewoners die we normaal gesproken minder vaak spreken. Hierdoor verzamelen we bredere en meer diverse informatie. Het woonbelevingsonderzoek kun je eigenlijk zien als een soort imago-onderzoek. Het laat ons zien of mensen zich thuis voelen in hun buurt, hoe ze hun buren en buurt ervaren en wat ze van HEEMwonen vinden. Al die inzichten helpen ons weer bij het maken van plannen voor de wijken en buurten, zodat die nog beter aansluiten bij wat er echt leeft onder bewoners. Het schrijven van plannen begint in de buurt. Ik wil dan ook alle bewoners bedanken voor de waardevolle inzichten die we tot nu toe al hebben gekregen! Jullie input maakt een verschil en helpt ons om de woonomgeving en service te verbeteren. Die betrokkenheid is de sleutel tot het succes van onze gezamenlijke toekomst.”
